اثر حفاظتی کورکومین علیه پرتو گاما در بیضه موش صحرایی

مقدمه: پرتودرمانی یکی از مراحل درمانی سرطان است که سبـب آسیب سلول های سالـم بـدن نیـز می گردد. بدین منظور ترکیباتی با نام داروهای محافظ پرتوی، قبل از تابش اشعه تجویز شده تا آسیب و مرگ ناشی از پرتوهای یونیزان را کاهش دهند. کورکومین به عنوان یک ترکیب آنتی اکسیدانی شناخته شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر محافظتی کورکومین بر اختلالات اسپرماتوژنز ناشی از پرتودهی گاما با کمک ارزیابی های بافت شناسی بر بافت بیضه می باشد. روش کار: تعداد 70 راس موش صحرایی بالغ نر نژاد ویستار با سن تقریبی 14-12 هفته و وزن تقریبی200-170گرم به 10 گروه شامل: کنترل (بدون هرگونه عملیات)، شاهد (دریافت روغن زیتون با حجم ml/kg1)، تجربی 1 (دریافت حداکثر کورکومین با دوز mg/kg100 در ml 1 روغن زیتون)، تجربی 2 (دریافت متوسط کورکومین با دوز mg/kg50 در ml 1 روغن زیتون)، تجربی 3 (دریافت حداقل کورکومین با دوز mg/kg 25 در ml 1 روغن زیتون)، تجربی 4 (دریافت حداکثر کورکومین (mg/kg100) + اشعه با شدت 2 گری)، تجربی 5 (دریافت متوسط کورکومین (mg/kg50) + اشعه با شدت 2 گری)، تجربی 6 (دریافت حداقل کورکومین (mg/kg25) + اشعه با شدت 2 گری)، تجربی 7 (دریافت حلال (با حجم ml 1 + اشعه با شدت2 گری)، تجربی 8 (دریافت اشعه با شدت 2 گری) تقسیم شدند. همه حیوانات داروها را به مدت 15 روز و به روش درون صفاقی دریافت کردند. پس از نمونه گیری، ثابت سازی و آماده سازی، از نمونه های بیضه مقاطع عرضی 5 میکرونی تهیه گردید. سپس مقاطع با روش e&h; رنگ آمیزی شده و با استفاده از میکروسکوپ نوری مدل nikon مجهز به نرم افزار dinocapture (کامپیوتری آنالیز تصاویر)، هیستومورفومتری شدند. آنالیز آماری بر اساس نرم افزار spss 15 تجزیه و تحلیل و داده ها توسط آنالیز واریانس دو طرفه صورت گرفته است. نتایج: نتایج نشان دادند که پرتودهی گاما با دوز 2 gy باعث تغییرات تخریبی شدید بافت بیضه شامل کاهش ضخامت اپی تلیوم زایا و افزایش معنی دار (05/0≥p) قطر مجرای لومن نسبت به قطر لوله منی ساز و آسیب سلولی در روند اسپرماتوژنز از جمله: سبب افزایش معنی دار (05/0≥p) در تعداد سلولهای اسپرماتوسیت اولیه، کاهش معنی دار در تعداد سلولهای اسپرماتوگونی، اسپرماتید، اسپرماتوزوئید در مقایسه با گروه کنترل گردید. از طرفی تیمار با کورکومین باعث کاهش و تعدیل این تغییرات شده و ساختار بیضه و روند اسپرماتوژنز وضعیتی نزدیک به حالت طبیعی را نشان دادند. نتیجه گیری: به نظر می رسد کورکومین می تواند به عنوان محافظ پرتوی مؤثر بر بافت بیضه محسوب گردد